Νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την Ηλεκτρονική αναγγελία του απασχολούμενου προσωπικού επί εκτέλεσης οικοδομικής εργασίας ή τεχνικού έργου
Με την υπουργική απόφαση 54286/Δ1.17642 (ΦΕΚ Β΄ 4293/27-11-2019) που τροποποίησε την Υ.Α. αριθμ. 40331/Δ1.13521/13-9-2019 (Β΄ 3520/19-9-2019), καθώς και με την αριθμ. οικ. 51524/1262/7-11-2019 υπουργική απόφαση καθορίζεται το πλαίσιο αναγγελίας του απασχολούμενου προσωπικού επί εκτέλεσης οικοδομικής εργασίας ή τεχνικού έργου κατ΄ εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 37 του Ν.4488/2017 .
Ειδικότερα στο ανωτέρω άρθρο, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 59 του Ν.4611/2019 με τίτλο «Ηλεκτρονική αναγγελία του απασχολούμενου προσωπικού επί εκτέλεσης οικοδομικής εργασίας ή τεχνικού έργου» ορίζεται ότι: «1. Εργοδότης που εκτελεί οικοδομική εργασία ή τεχνικό έργο, υποχρεούται να αναγγέλλει ηλεκτρονικά στο πληροφοριακό σύστημα του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης “Εργάνη” το απασχολούμενο προσωπικό, πριν από την έναρξη κάθε ημερήσιας απασχόλησης. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, επιβάλλονται οι διοικητικές κυρώσεις του άρθρου 5 του Ν. 4554/2018 (ΦΕΚ Α΄ 130).
2. Αντίγραφο του εντύπου της ως άνω αναγγελίας για κάθε ημέρα απασχόλησης τηρείται στον τόπο εκτέλεσης του έργου με ευθύνη του εργοδότη και τίθεται στη διάθεση των ελεγκτικών οργάνων, προς έλεγχο, οσάκις ζητείται. Σε περίπτωση μη τήρησης της ως άνω υποχρέωσης επιβάλλονται οι διοικητικές κυρώσεις του άρθρου 24 του Ν. 3996/2011 (ΦΕΚ Α΄ 170).
3. Για τους σκοπούς του παρόντος, ως εργοδότης θεωρείται ο εργολάβος και ο υπεργολάβος που έχουν αναλάβει την εκτέλεση της οικοδομικής εργασίας ή του τεχνικού έργου.
4. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καθορίζεται η διαδικασία της αναγγελίας, τα στοιχεία που περιλαμβάνει, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος.
5. Η ισχύς του παρόντος άρθρου αρχίζει από την έκδοση της απόφασης της παραγράφου 4.».
Υπόχρεοι υποβολής εντύπου «Ε12 – e-ΟΙΚΟΔΟΜΩ»
Υπόχρεος για την υποβολή του εντύπου «Ε12 – e-ΟΙΚΟΔΟΜΩ», είναι το φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του άρθρου 8 του Α.Ν. 1846/1951 , όπως ισχύει, είναι υπόχρεο: α) για την απογραφή οικοδομοτεχνικού έργου, β) για την υποβολή της Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (Α.Π.Δ.), καθώς και την καταβολή των εισφορών, όπως ορίζεται στο άρθρο 1 περ. ii της αριθμ. οικ. 51524/1262/7-11-2019 υπουργικής απόφασης, εξαιρουμένων των υπόχρεων τήρησης του «Βιβλίου Ημερήσιων Δελτίων Απασχολούμενου Προσωπικού στην εκτέλεση οικοδομικών και τεχνικών έργων» για τα ιδιωτικά οικοδομικά έργα, τα έργα με αυτεπιστασία και τα ιδιωτικά οικοδομικά έργα κατά το σύστημα της αντιπαροχής, για τα οποία ισχύει το αντικειμενικό σύστημα υπολογισμού των κατ΄ ελάχιστα απαιτουμένων ημερών εργασίας για την εκτέλεση οικοδομικού έργου.
Έτσι, ως υπόχρεοι εργοδότες για την Αναγγελία και την τήρηση αντιγράφου του εντύπου αυτής, στον τόπο εκτέλεσης του έργου, ορίζονται:
- Ο ανάδοχος ή εργολάβος, για οικοδομικό ή τεχνικό έργο του Δημοσίου, των Νομικών Προσώπων του Δημοσίου Δικαίου, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των Δημοσίων, Κοινοτικών Επιχειρήσεων Δημόσιας ή Κοινής Ωφέλειας και γενικά επιχειρήσεων και οργανισμών του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα που εκτελούνται εργολαβικά ( άρθρο 8 παρ. 5 εδάφιο ε΄ του Α.Ν. 1846/1951 , όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με τις διατάξεις του άρθρου 60 παρ. 1 Ν.2676/99 ).
- Ο κύριος του έργου και όλα τα μεσολαβούντα πρόσωπα, αλληλεγγύως και εις ολόκληρο, για ιδιωτικό τεχνικό έργο που εκτελείται από τον κύριο αυτού με τη μεσολάβηση προσώπων με τα οποία αυτός συμβλήθηκε και τα οποία αναλαμβάνουν την εκτέλεση τμήματος ή του συνόλου του έργου, εφόσον τα πρόσωπα που μεσολαβούν προσλαμβάνουν και αμείβουν τους απασχολούμενους σε αυτό ( άρθρο 8 παρ. 5 εδάφιο στ΄ του Α.Ν. 1846/1951 , όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με τις διατάξεις του άρθρου 8 παρ. 1. β του Ν. 2972/2001 ).
- Ο Δημόσιος Φορέας εκτέλεσης για Δημόσια έργα που εκτελούνται με αυτεπιστασία.
Ως οικοδομικές εργασίες και τεχνικά έργα νοούνται εν προκειμένω, τα οριζόμενα στο άρθρο 35 παρ. 1 της Υ.Α. 55575/I.479/18-11-1965, όπως ισχύει και ιδίως οι πάσης φύσεως εργασίες δόμησης (όπως ανέγερση, προσθήκη, μεταρρύθμιση, επισκευή ή κατεδάφιση κάθε φύσης κτισμάτων κ.λπ.) και έργα που συνδέονται με οποιοδήποτε τρόπο με το έδαφος, το υπέδαφος ή τον υποθαλάσσιο χώρο (όπως το οικοδομικό, υδραυλικό, ηλεκτρικό λιμενικό, αεροδρομίων, κατασκευής ή συντήρησης οδών, ή μηχανολογικών εγκαταστάσεων, σιδηροδρομικό έργο, το έργο γεφυροποιίας, και το έργο υπαίθρου γενικά κ.λπ.).
Για κάθε υπόχρεο Αναγγελίας και για κάθε έργο, πριν την έναρξη των εργασιών, υφίσταται αυτοτελής υποχρέωση Αναγγελίας και τήρησης αντιγράφου του εντύπου αυτής στον τόπο εκτέλεσης του έργου.
Το έντυπο «Ε12 – e-ΟΙΚΟΔΟΜΩ», υποβάλλεται από τους υπόχρεους, πριν από την έναρξη της ημερήσιας απασχόλησης απασχολούμενου προσωπικού επί εκτέλεσης οικοδομικής εργασίας ή τεχνικού έργου. Για προγραμματισμένες οικοδομικές ή τεχνικές εργασίες, διάρκειας πέραν της μίας ημέρας, η υποβολή δύναται να γίνεται από τον υπόχρεο άπαξ για το χρονικό διάστημα απασχόλησης του προσωπικού στο έργο ή για μικρότερα χρονικά διαστήματα, και σε κάθε περίπτωση πριν την έναρξη των εργασιών του απασχολούμενου προσωπικού, όπως ορίζεται στην παρ. 5 του άρθρου 1 της αριθμ. οικ. 51524/1262/7-11-2019 υπουργικής απόφασης.
Σε περίπτωση αλλαγών ή τροποποιήσεων που αφορούν στο απασχολούμενο προσωπικό, το έντυπο «Ε12 – e-ΟΙΚΟΔΟΜΩ», υποβάλλεται τροποποιημένο ως προς τα μεταβληθέντα στοιχεία το αργότερο έως και την ίδια ημέρα της μεταβολής ή της τροποποίησης και σε κάθε περίπτωση πριν την ανάληψη υπηρεσίας από το απασχολούμενο προσωπικό, αναγράφοντας στο πεδίο των παρατηρήσεων τον λόγο της αλλαγής ή της τροποποίησης, όπως ορίζεται στην παρ. 6 του άρθρου 1 της αριθμ. οικ. 51524/1262/7-11-2019 υπουργικής απόφασης.
Εάν ο υπόχρεος Αναγγελίας απασχολεί το ίδιο προσωπικό σε περισσότερα του ενός έργα την ίδια ημέρα, υφίσταται υποχρέωση αναγγελίας αυτού για κάθε έργο χωριστά. Οι απασχολούμενοι στην κοπή, τέντωμα, μέτρημα, γύρισμα κ.α. του σιδηρού οπλισμού για την κατασκευή οπλισμένου σκυροδέματος του έργου, εφόσον δεν είναι μόνιμο προσωπικό οικονομικής μονάδας (μάντρας), αλλά παρέχουν εξαρτημένη εργασία στον υπόχρεο Αναγγελίας του εντύπου «Ε12 – e-ΟΙΚΟΔΟΜΩ», καταχωρίζονται από αυτόν στην αναγγελία, έστω κι αν απασχολούνται για τις εργασίες αυτές σε χώρους εκτός του έργου. Σε περίπτωση που οι ανωτέρω απασχολούμενοι αποτελούν μόνιμο προσωπικό οικονομικής μονάδας (μάντρας) και απασχολούνται στο έργο, δεν υφίσταται για το εν λόγω προσωπικό υποχρέωση αναγγελίας στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» μέσω του εντύπου «Ε12 – e- Οικοδομώ», όμως ο εργοδότης υποχρεούται να εφοδιάζει τους εργαζόμενους αυτούς, με αντίγραφο της κατάστασης προσωπικού ή απόσπασμα αυτής καθ΄ όλη τη διάρκεια απασχόλησης στο συγκεκριμένο έργο το οποίο προφανώς θα είναι διάφορο της έδρας ή του παραρτήματος της επιχείρησης στο όποιο έχουν δηλωθεί ότι εργάζονται (σύμφωνα με την παρ. 8, άρθρο 16 του Ν.2874 όπως ισχύει με το άρθρο 41 του Ν. 4488/2017 ).
Το έντυπο « Ε12 – e-ΟΙΚΟΔΟΜΩ», μπορεί να υποβάλλεται μέσω κινητού τηλεφώνου με αποστολή μηνύματος, υπό την προϋπόθεση ότι ο υπόχρεος έχει δηλώσει αριθμό κινητού τηλεφώνου στο ΠΣ «Εργάνη». Ο υπόχρεος ή τα εξουσιοδοτημένα από αυτόν πρόσωπα είναι αποκλειστικά υπεύθυνα για τη δήλωση του αριθμού κινητού τηλεφώνου καθώς και για τη δήλωση τυχόν μεταβολής αυτού. Με την ολοκλήρωση της υποβολής του εντύπου «Ε12 – e-ΟΙΚΟΔΟΜΩ», μέσω κινητού τηλεφώνου με αποστολή μηνύματος, αποδίδεται και αποτυπώνεται αριθμός πρωτοκόλλου και ημερομηνία υποβολής και αποτελεί για τον υπόχρεο αποδεικτικό υποβολής του. Σε περίπτωση επιτυχούς ή ανεπιτυχούς υποβολής, αποστέλλεται στον χρήστη σχετικό μήνυμα. Σε περίπτωση μη αποστολής απαντητικού μηνύματος, το έντυπο δεν έχει υποβληθεί επιτυχώς.».
Οι υπόχρεοι για απασχόληση στην εκτέλεση οικοδομικών και τεχνικών έργων που λαμβάνουν χώρα από 1/12/2019 έως και 31/1/2020 (Μεταβατική Περίοδος) και μόνο για το διάστημα αυτό: αα) υποβάλλουν το έντυπο «Ε12 – e-ΟΙΚΟΔΟΜΩ», ηλεκτρονικά στο ΠΣ «Εργάνη», ή εναλλακτικά ββ) τηρούν το/ τα έντυπο/α αυτό/ά χειρόγραφα στον χώρο εργασίας για το ανωτέρω χρονικό διάστημα της μεταβατικής περιόδου και το/τα υποβάλλουν συγκεντρωτικά και απογραφικά εκτός του ΠΣ «Εργάνη» στην αρμόδια Υπηρεσία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) έως και 14/2/2020.
Η διαδικασία υποβολής διενεργείται αποκλειστικά ηλεκτρονικά από 1/2/2020 από τους υπόχρεους υποβολής του εντύπου «Ε12 – e-ΟΙΚΟΔΟΜΩ», για απασχόληση προσωπικού επί εκτέλεσης οικοδομικής εργασίας ή τεχνικού έργου που παρέχεται από την ημερομηνία αυτή και μετά.